Produkcja i wprowadzanie do obrotu towarów wadliwych powoduje powstanie dwojakiego rodzaju problemów. Z jednej strony są to zagadnienia związane z uprawnieniami, jakie przysługują nabywcy wadliwego towaru względem sprzedawcy, z drugiej strony jest to kwestia roszczeń na wypadek powstania szkody majątkowej lub szkody na osobie, spowodowanej wadliwością produktu. Uprawnienia kupującego względem sprzedawcy, który zbył mu wadliwy towar, unormowane są przepisami o rękojmi, natomiast odpowiedzialność sprzedawcy (producenta) za powstałą szkodę, zwykle opiera się na ogólnych zasadach odpowiedzialności odszkodowawczej.
Głównym przedmiotem zainteresowania przedstawionej obok pracy jest uprawnienie kupującego do odstąpienia od umowy sprzedaży, powstające po jego stronie w przypadku samego tylko ujawnienia wady zakupionego towaru, niezależnie od ewentualnej szkody czy winy sprzedawcy. Jest to jedno z uprawnień o charakterze ochronnym, które występuje obok innych uprawnień z rękojmi i służy kupującemu, który w stosunkach obrotu towarowego jest zazwyczaj stroną słabszą i wymagającą szczególnej ochrony prawnej. Ochrona taka jest potrzebna kupującemu zwłaszcza od momentu wykonania zobowiązania przez sprzedawcę, czyli od chwili wydania rzeczy, kiedy ogólne przepisy o wykonaniu zobowiązań nie mogą już w odpowiedni sposób zabezpieczyć interesu kupującego. Funkcję tę spełniać mają przepisy o rękojmi za wady sprzedanej rzeczy.
Myśl o funkcjach protekcjonistycznych, jakie powinno spełniać prawo, zaczęła torować sobie drogę już w XIX wieku, natomiast pewne instytucje prawne o charakterze ochronnym pojawiały się już we wcześniejszych systemach prawnych. Rękojmia za wady fizyczne towaru jest bodaj najdawniejszą (przejętą z prawa rzymskiego) postacią odpowiedzialności za złą jakość świadczenia i jego niezgodność z umową. Ochrona interesów kupującego sprawowana przez rękojmię ma doniosłe znaczenie społeczne i gospodarcze. Z jednej strony chroni konsumenta w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc osobę fizyczną zaspokajającą swoje osobiste potrzeby konsumpcyjne, jak również kupujących, którzy nabywają towar w celu dalszej odsprzedaży lub do dalszej produkcji – tak w obrocie powszechnym, jak i w stosunkach między j.g.u.
Celem prezentowanego opracowania jest przedstawienie prawa odstąpienia od umowy, które pojawia się pośród uprawnień z rękojmi jako skutek niewłaściwego wykonania zobowiązania przez sprzedawcę. Rozdział pierwszy obejmuje ogólną charakterystykę instytucji rękojmi i prawnego pojęcia wady fizycznej, z którym rękojmia jest przedmiotowo ściśle powiązana. Rozdział drugi poświęcony został omówieniu ogólnej konstrukcji prawnej odstąpienia od umowy i prezentacji zagadnień związanych z odstąpieniem od umowy wzajemnej, które bezpośrednio łączą się z wykonywaniem prawa odstąpienia na podstawie przepisów o rękojmi. W rozdziale trzecim i czwartym omówione zostały zagadnienia związane z powstaniem i wykonywaniem prawa odstąpienia z powodu wad towaru oraz skutki prawne, jakie ono powoduje.
Tomasz Domański
Uniwersytet Łódzki, 1989
© Materiał chroniony prawem autorskim – wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie bez zgody autora jest zabronione.
W razie potrzeby, proszę o kontakt.
